UN environment
Centrum UNEP/GRID-Warszawa
Zdj. NASA w domenie publicznej

Poznaj wpływ zanieczyszczenia powietrza na ludzkie zdrowie i globalny klimat.

Drobne, niewidoczne cząstki zanieczyszczonego powietrza głęboko wnikają do naszych płuc, układu krwionośnego i całego ciała. To właśnie one są odpowiedzialne za 1/3 zgonów powstałych w wyniku raka płuc, przewlekłych chorób układu oddechowego czy udaru mózgu oraz są przyczyną 1/4 zgonów w wyniku zawałów serca. Zanieczyszczenia powietrza znajdują się również tuż przy powierzchni ziemi np. ozon, który przyczynia się do powstania przewlekłych chorób układu oddechowego w tym astmy.

Wpływ zanieczyszczenia powietrza na stan klimatu

Krótkotrwałe zanieczyszczenia klimatyczne (metan, ozon, sadza, hydrofluorowęglowodory) to związki, które unoszą się w powietrzu od kilku dni do kilku dekad i są odpowiedzialne zarówno za pogorszenie stanu zdrowia ludzkiego jak i za ocieplenie klimatu.

  • Sadza:

Powstawanie: Wytwarzana jest głównie przez silniki diesla, spalanie śmieci oraz gotowanie w piecach ogrzewanych węglem, naftą czy biomasą.

Wpływ: Drobne cząsteczki wnikają głęboko do płuc i układu krwionośnego, wpływając na oddychanie, funkcjonowanie serca, mózgu i całego organizmu.

Redukcja: Okres życia wynosi maksymalnie 10 dni. Jeśli jego ilości oraz innych krótkotrwałych zanieczyszczeń w powietrzu zostałyby drastycznie zmniejszone w przeciągu kilku następnych lat, to obniżyłoby to globalne ocieplenie klimatu o 0,5°C do 2050 roku.

  • Ozon troposferyczny (przygruntowy)

Powstawanie: Przygruntowy ozon powstaje w wyniku reakcji między promieniami słonecznymi a zanieczyszczeniami takimi jak metan czy tlenki azotu – które z kolei są emitowane przez silniki samochodowe i przemysł.

Wpływ: Ozon przyczynia się do powstawania chorób układu oddechowego, redukcji plonów i pogorszenia jakości żywności.

Redukcja: Większość ozonu zanika po kilku dniach, natomiast drobne pozostałości po nim mogą utrzymywać się w powietrzu nawet do 2 miesięcy.

  • Metan

Powstawanie: 40% metanu generowanego jest przez rolnictwo, np. uprawę ryżu czy  hodowlę zwierząt. W trochę mniejszych, ale równie niebezpiecznych ilościach metan jest emitowany poprzez ścieki, odpady stałe oraz produkcję gazu i ropy.

Wpływ: Emisje metanu przyczyniają się do rozwoju przygrutnowego ozonu, który przyczynia się do powstawania chorób układu oddechowego, np. astmy, oraz może uszkodzić rozwój płuc wśród dzieci.

Redukcja: Metan unosi się w powietrzu przez około 10 lat. Można zredukować jego ilość poprzez nowoczesne i przyjazne dla środowiska metody zarządzania odpadami, które wychwytują, a następnie spalają metan by wytworzyć „czystą” energię cieplną.

Wpływ zanieczyszczenia powietrza na utratę zdrowia i życia:

  • 7% zgonów w wyniku raka płuc
  • 18% zgonów w wyniku chorób płuc
  • 20% zgonów w wyniku udaru mózgu
  • 34% zgonów w wyniku zawału serca

Zaklęty krąg: dwutlenek węgla i jego skutki dla zdrowia i klimatu

Wiele źródeł zanieczyszczających powietrze emitują  również duże ilości dwutlenku węgla, który ma ogromny wpływ na zdrowie ludzkie i klimat i powoduje:

Wzrost temperatury: Globalne ocieplenie wpływa na intensywność burz, suszy, uderzeń fal ciepła oraz wpływa na zwiększenie stref chorób przenoszonych przez pośrednich nosicieli, np. malaria zarażana poprzez ukąszenie komara.

Topnienie śniegu i lodu: Składniki sadzy przyspieszają topnienie pokrywy lodowej i śniegu, co prowadzi do utraty rezerw wody i przyczynia się  do zwiększenia suszy na świecie oraz wzrostu ilości ekstremów pogodowych.

Niszczenie plonów: Przygruntowy ozon przyczynia się do redukcji plonów i produktywności rolnictwa, co z kolei wpływa na obniżenie bezpieczeństwa żywnościowego oraz wzrostu niedożywienia na świecie.

Tłumaczenie materiału kampanii BreatheLife