UN environment
Centrum UNEP/GRID-Warszawa
Zdj. Mrok98 na licencji CC BY 4.0

Przekroczone normy jakości powietrza pogarszają nie tylko naszą jakość życia. UN Environment wskazuje na trzy kategorie, w których szkody ze smogu są największe.

Zanieczyszczenia powietrza przyczyniły się do globalnej epidemii zdrowotnej, odpowiadając za 1/9 wszystkich zgonów na świecie. Negatywnie wpływają również na nasze gospodarki oraz klimat.

Zdrowie

W roku 2016 ekspozycja na pyły PM2,5 przyczyniło się do skrócenia o rok przeciętnej oczekiwanej długości życia na świecie.

Co roku około 7 milionów ludzi na świecie umiera przedwcześnie z powodu oddychania zanieczyszczonym powietrzem – zarówno atmosferycznym, jak i tym w gospodarstwach domowych. Trzema największymi czynnikami śmierci, powiązanymi z zanieczyszczeniem powietrza, są zawały (2,2 miliona zgonów), choroby serca (2 miliony) oraz schorzenia i rak płuc (1,7 milionów).

Zewnętrzne zanieczyszczenie powietrza odpowiada za:

  • 25% wszystkich chorób i zgonów, związanych z rakiem płuc;
  • 17% wszystkich chorób i zgonów, związanych z infekcjami dolnych dróg oddechowych;
  • 16% wszystkich zgonów spowodowanych zawałem serca;
  • 15% wszystkich zgonów, związanych z chorobą niedokrwienną serca;
  • 8% wszystkich chorób i zgonów, związanych z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc.

Zanieczyszczenie powietrza nie tylko zabija. Prowadzi również do innych schorzeń, szkodzi w procesie dojrzewania oraz przyczynia się do problemów ze zdrowiem psychicznym.

Jedno z prowadzonych w tym zakresie badań wskazało, że obecność pyłów PM2,5 w powietrzu atmosferycznym przyczyniła się w roku 2016 do wystąpienia 3,2 milionów przypadków cukrzycy.

Badania UNICEF wskazują z kolei, że oddychanie zanieczyszczonym powietrzem może prowadzić do uszkodzenia tkanki mózgowej i szkodzić rozwojowi funkcji poznawczych małych dzieci, mających skutki towarzyszące im do końca życia. Około 17 milionów dzieci poniżej pierwszego roku życia żyje na obszarach, w których normy dopuszczalnych zanieczyszczeń powietrza przekroczone są co najmniej sześciokrotnie.

Zrealizowane zostały również badania, wykazujące na związek między zanieczyszczeniem powietrza a obniżonym poziomem inteligencji – jego wpływ ma odpowiadać wycięciu o rok z systemu edukacyjnego – a także z podwyższonym ryzykiem zachorowania na demencję. Ryzyko, że osoby mieszkające blisko głównych arterii komunikacyjnych mają o 12% wyższe ryzyko zachorowania na to schorzenie.

Gospodarka

Nawet, jeśli udało ci się nie doświadczyć negatywnych skutków zdrowotnych zanieczyszczenia powietrza osobiście, wciąż może ono uderzyć cię po kieszeni. Obciąża ono nasze systemy zdrowotne, co odbija się na kosztach, ponoszonych przez podatników.

Zanieczyszczenia powietrza wygenerowane przy produkcji energii w Stanach Zjednoczonych kosztować miały w roku 2011 tamtejszą gospodarkę 131 miliardów dolarów – wliczając to zwiększone wydatki na ochronę zdrowia.

Badanie z Uniwersytetu w Oksfordzie wykazało, że zanieczyszczenia spowodowane przez samochody i ciężarówki kosztują społeczeństwo 6 miliardów funtów rocznie.

Europejska Agencja Środowiska donosi z kolei, że emisje z 14 tysięcy obiektów przemysłowych w Europie kosztowały w roku 2012 gospodarkę i społeczeństwo nawet do 189 miliardów euro.

Bez podjęcia stanowczych działań koszty te będą rosły. Dane OECD wskazują, iż globalne koszty przedwczesnych śmierci spowodowanych niskiej jakości powietrzem atmosferycznym w roku 2060 sięgnąć mogą nawet 18 do 25 bilionów dolarów. Dodatkowe koszty cierpienia, związanego ze wzmożoną zachorowalnością mogą w tym samym roku sięgnąć ok. 2,2 bilionów dolarów.

Klimat

Zanieczyszczenia powietrza nie wpływają jedynie na nasze zdrowie czy wzrost gospodarczy. Wiele spośród składników tych zanieczyszczeń przyczynia się również do zmian klimatu. Przykładem są tu cząsteczki silnie absorbujące promieniowanie słoneczne (ang. black carbon), generowane przez silniki diesla, spalanie śmieci czy stosowanie niskiej jakości paliw do gotowania. Są one nie tylko szkodliwe dla naszego zdrowia – to również mająca krótki okres funkcjonowania w atmosferze substancja, wpływająca na podwyższenie średniej, globalnej temperatury. Gdyby udało się nam zmniejszyć emisje tego typu zanieczyszczeń, wówczas bylibyśmy w stanie obniżyć w najbliższych dekadach jej wzrost nawet o 0,5 stopnia Celsjusza.

Metan – którego znaczna część produkowana jest przez rolnictwo – jest tu innym przykładem. Jego emisje powiązane są z powstawaniem ozonu troposferycznego, prowadzącego do astmy oraz chorób układu oddechowego. Jest on również, jak informuje IPCC, 34-krotnie silniejszym w perspektywie stuletniej gazem cieplarnianym niż dwutlenek węgla.

Tłumaczenie materiału UN Environment